بیشتر ساکنان استان، مسلمان و پیرو مذهب شیعهاند. ترکان آذری بیشتر ساکنان شمال استان هستند. و زبان مرکز استان نیز فارسی با گویش همدانی میباشد. زبان ارتباطی مردم استان همدان فارسی است. در لیست زیر قیمت کل حروف برجسته که توسط گروه نمارنگ اجرا و پیاده سازی شده است نشان داده می شود . از مذاهبی که در قانون اساسی به رسمیت شناخته نشدهاند اما دارای پیروانی در استان همدان میباشند میتوان به یارسان (اهل حق) و بهائیان اشاره نمود. اما روشی که بیشتر می تواند به عنوان تبلیغات محیطی نظر مخاطبان را به صورت همیشگی و ماندگار با صرف هزینه کمتر جذب کند ، تابلوسازی است . لباس مردان سابقات عبارت بود از یک قبای بلند که بیشتر شالی هم روی آن می بستند و تنبانی یکسره و تا حدی گشاد. صاحبین مشاغل می توانند با خرید تلویزیون شهری و یا در صورت کمبود بودجه با اجاره تلویزیون شهری اقدام به نمایش کلیپ های تبلیغاتی خود نمایند . پس از این مرحله نوبت نقش زدن به کلوا می رسد، خمیر را که به وسیله دو تا سه نفر به صورت دایره هائی درآمده به دیگران که در کنار سفره نشسته اند می دهند و آنها هم با قالب های چوبی که دارای نقش های هندسی و یا گل و بوته است آن را قالب زده و به آشپزخانه می برند، نانوا که معمولا زن است قدری زرده تخم مرغ روی آن می زند و آن را به دیواره تنور می چسباند تا پخته شود طرز قالب زدن هم به این صورت است که خمیر را که به صورت دایره هائی درآمده روی سینی پهن می کنند و قالب را به آهستگی روی آن فشار می دهند، خمیر در شیارهای قالب چوبی که به صورت نقش هائی است به اندازه نیم سانتی متر فرو می رود، قالب را که برمی دارند نقش های مزبور عینا روی کلوا می ماند و بعد از پخته شدن ، به همان صورت نمایان است.

نوع دیگری نیز بنام حلوا مغزی بود که لابلایش را مغز بادام یا گردو می گذاردند و بالاخره نوعی (تافتون) که در اصطلاح محلی کلوا می گفتند مرکب بود از آرد و شیره انگور و روغن حیوانی ولی بچه ها را از این تنقلات سهم زیادی نبود. بی تردید سفر به کهن شهر همدان و تماشای جلوه های چشم نواز آرامگاه بوعلی سینا، کتیبه و آبشار گنجنامه، آرامگاه بابا طاهر، غار علیصدر، تپه باستانی هگمتانه و آنچه که از آن به عنوان یکهزار و 800 اثر تاریخی، طبیعی و گردشگری این استان یاد می شود، لذتی وصف ناشدنی دارد که با خریدن سوغاتی برای آنها که دوستشان دارید، تکمیل می شود. با حمله اعراب به ایران و تشکیل حکومتهای محلی وابسته به آنان، نام ماه نهاوند به ماه بصره تغییر یافت. علت این امر این بود که مالیات این ناحیه برای حاکمان عرب در بصره فرستاده می شد. بسیاری از باستان شناسان به این منطقه آمده و گنجینههای بسیاری از جمله ظروف سفالی و جواهر را خرید خمیر صنل کشف کردهاند که منشأ این ظروف به قرنهای دوم و سوم میلادی برمیگردد. در استان همدان زبانها و گویشهای گوناگونی رایج است که فارسی، ترکی، لری و کردی مهمترین آنها بهشمار میروند، اقلیتها به زبان ارمنی و عبری صحبت میکنند.  This c᠎onte᠎nt w᠎as c re ated by　G᠎SA  C onte᠎nt Gener᠎at or Demover sion.

همدان هجدهمین استان از نظر جمعیت عشایر است و یک درصد جمعیت این استان را عشایر تشکیل میدهند که ۹۵٫۰۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی این استان را در اختیار دارند. این استان بین مدارهای ۳۳ درجه و ۵۹ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۸ دقیقهٔ عرض شمالی از خط استوا و ۴۷ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقهٔ طول شرقی از نصفالنهار گرینویچ قرار گرفته و شامل ۹شهرستان، ۲۵ بخش، ۳۰ شهر، ۷۳ دهستان و ۱۲۱۰ روستا است. لرهای استان همدان به گویش ثلاثی صحبت میکنند. در بعضی مناطق، مذهب اهل سنت و یارسان نیز وجود دارد، در ضمن اقلیتهای مذهبی مانند، مسیحی، یهودی و بهایی نیز، به تعداد بسیار اندکی، ساکن هستند. ایلات ایل زیار ، ترکاشوند، جمور، شاهسونها، بغدادی، و طوایف یارمطاقلو، ظهرابی، نیازی، ملیجانی، مرشدی، رحمتی، ترکاشوند، سلیمانی، نظری، حسنوند، میرزاجان، خزایی، ولیزاده ساکن این استان بوده و طایفه شاهسون با ۲۱۴ خانوار بزرگترین طایفه ساکن در این استان است. همچنین جمعیت قشلاقی ساکن در این استان را ۹٫۸۸۱ نفر و ۱٫۸۶۷ خانوار معرفی میکند. استان همدان به دلیل موقعیت زمینشناسی خاص خود به لحاظ معدنی بسیار غنی است بهطوریکه علیرغم وسعت کم نسبت به سایر استانها رتبهٔ هشتم ذخایر معدنی را در کشور به خود اختصاص دادهاست.

خمیر صنل نهاوند

نوشیدنی های الکلی، دخانیت و غذا های آماده و صنعتی عامل ابتلا به سرطان هستند. بازی به این صورت بود که چند چاله در یک خط با فاصله ای حدود 2 متر می کندند، بچه ای که نوبت بازیش بود تیله را در جلو انگشت سبابه دست راست طوری قرار می داد که انگشت شست دست چپ برآن عمود باشد توضیح اینکه یک بند از انگشت سبابه زیر انگشت شست قرار می گرفت سپس با شدت و مهارت خاص تیله را با همان انگشت راست به طرف تیله دیگری که در فاصله معینی قرار داشت می راند، اگر اصابت صورت می گرفت به بازی آنقدر ادامه می داد تا بتواند تیله خود را داخل یکی از چاله ها نماید، گلوبازی نزد همه مرسوم نبود چون هم جنبه قمار داشت هم اینکه چون دست با خاک تماس مستقیم داشت بازی مناسبی نبود، اگر بچه ها را به طبقه two و 3 تقسیم کنیم بیشتر بین بچه های طبقه three رواج داشت. به فروش میرسانند و هیچ مرجعی، نظارت و توجهی بر عملکرد آنها ندارد و این قبیل افراد با خاطری آسوده به کار خود همچنان ادامه میدهند.